Ustawa z 12 kwietnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw – (Biała Lista VAT) utworzenie ogólnodostępnego wykazu podatników VAT czynnych zawierającego m.in. nazwy, adresy, NIP, daty zarejestrowania i wyrejestrowania z VAT oraz numery rachunków bankowych zgłoszonych przez podatnika jako wykorzystywanych do działalności gospodarczej (znowelizowany art. 96b ustawy VAT).
www.podatki.gov.pl/wykaz-podatnikow-vat-wyszukiwarka
Wyszukiwanie możliwe po numerze konta, NIP, REGON, nazwie podmiotu (min. 5 znaków).
Historię danego podmiotu można zweryfikować za ostatnie 5 lat poprzedzające rok w którym dokonujemy sprawdzenia.
Wykaz jest aktualizowany raz dziennie w dni robocze.
W przypadku wykrycia błędów lub nieprawidłowości w wykazie, mogą one być sprostowane, usunięte lub zmienione z urzędu lub na wniosek podatnika.
Płatności powyżej 15.000 PLN brutto dokonane na rzecz podatnika VAT w oparciu o wystawioną fakturę na rachunek inny niż zawarty w wykazie podatników VAT czynnych, nie stanowią kosztów uzyskania przychodu.
Przepisy nowelizacji CIT odwołują się do ustawy Prawo przedsiębiorców gdzie mowa jest o wartości transakcji, a nie wartości faktury (kontrowersje dotyczące transakcji ciągłych np. najem lub etapowych np. kontrakty budowlane).
Regulacja nie dotyczy kompensat czy potrąceń gdyż brak jest tam fizycznej płatności.
Weryfikacja rachunku dokonywana powinna być na dzień zlecenia przelewu – co to oznacza? – przelew zaakceptowany do wykonania ale niekoniecznie już zrealizowany.
Brak sankcji jeśli płatność jest dokonywana na rachunek nie widniejący w wykazie ale podatnik w zgłosi ten rachunek do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury w terminie trzech dni od dnia zlecenia przelewu.
Art. 15d ust 4 ustawy CIT: „Przepisów ust. 1 pkt 2 i ust. 2 nie stosuje się, w przypadku gdy podatnik dokonujący płatności dokonał zapłaty należności przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, i złożył zawiadomienie, o którym mowa w art. 117ba § 3 Ordynacji podatkowej, do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury w terminie trzech dni od dnia zlecenia przelewu.”
Wątpliwości dotyczące zawiadomienia:
- wystawca faktury nie zawsze jest sprzedawcą (np. selfbilling),
US właściwy ale dla jakiego podatku VAT czy CIT? Czy US będą pilnowały swojej właściwości w tym zakresie i przekazywały przy pomyłkach zawiadomienia do właściwego US?
- skąd nabywca ma znać US wystawcy faktury – takie dane nie są ogólnie dostępne, a właściwość US może podlegać zmianom (np. przejście ze zwykłego US do wyspecjalizowanego US),
- zawiadomienie w ciągu 3 dni (nie tylko dni robocze ale wszystkie),
- czy przy płatnościach cyklicznych tylko jedno zawiadomienie?
Sprawdzenie kontrahenta w wykazie, dla celów dowodowych, powinno być udokumentowane – możliwość zapisania lub wydrukowania dowodu dokonanej weryfikacji (dokument podobny do UPO z identyfikatorem wyszukiwania).
Na tym etapie nie ma formalnego druku zawiadomienia ale MF może taki wzorzec opublikować w formie rozporządzenia (już ogłoszono projekt). Zawiadomienie powinno mieć jednak formę pisemną i zawierać:
- dane podmiotu płacącego za fakturę,
- dane wystawcy faktury,
- numer rachunku, na który dokonano płatności,
- wysokość zapłaconej należności,
- dzień zlecenia przelewu.
MF zapowiedziało już nowelizację przepisów o zawiadomieniach – proponuje się wydłużenie okresu zawiadomienia do 7 dni i możliwość składania zawiadomienia elektronicznie.
Jakich rachunków nie znajdziemy w wykazie:
- rachunki masowe (wirtualne) – MF zna problem, zgodnie ze stanowiskiem MF jeśli po wpisaniu rachunku wirtualnego pojawia się informacje o właścicielu rachunku głównego, bez pełnej prezentacji rachunku wirtualnego, jest to wystarczające,
- niektóre rachunki zagraniczne podmiotów zarejestrowanych na VAT w Polsce – jeśli inny format rachunku (inna ilość liczb),
- rachunki docelowe przy płatnościach przez pośrednika (PayU, PayPal, BlueMedia) – MF uważa, że przepisów nie stosuje się bo to są zlecenia płatnicze, a nie przelewy.
Aby zapewnić pełną wydajność systemu ilość możliwych do dokonania weryfikacji przez interfejs API jest ograniczona dla jednego podatnika (10×30, 10 zapytań o maksymalnie 30 podmiotów jednocześnie). Po wyczerpaniu limitu wykaz jest dla podatnika blokowany do końca danego dnia.
Limit zapytań w API blokuje banki przed oferowaniem klientom usługi weryfikacji numerów rachunków na wykazie.
MF udostępnia także wykaz w formie pliku tekstowego (płaskiego) do pobrania każdego dnia ze strony www. – tam liczba weryfikacji będzie nieograniczona (weryfikacja po wpisaniu NIP i numeru rachunku).
Czy podmioty, które płacą faktury objęte np. faktoringiem aby uniknąć ryzyka sankcji muszą dokonać zawiadomienia o rachunku do US (rachunek faktora nie będzie widoczny w wykazie przy wystawcy faktury)?
Regulacje o sankcji CIT (brak kosztu) odnoszą się jedynie do płatności na rachunek spoza białej listy – nie wskazują, że rachunek musi być przypisany do wystawcy faktury.
Po stronie podatnika płacącego należność na kwotę większa niż 15.000 PLN brutto na niezgłoszony do wykazu rachunek wystąpi także solidarna odpowiedzialność VAT (proporcjonalnie w zakresie kwoty z rachunku). Sankcji unikniemy jeśli złożymy do US zawiadomienie o płatności (art. 117ba Ordynacji podatkowej).
Solidarnej odpowiedzialności nie będzie jeśli płatność wykonana zostanie w schemacie split payment (art. 117bb Ordynacji podatkowej).
Jak wskazuje MF biała lista VAT to przedłużenie systemu STIR (to zdradza pewne mechanizmy jakimi ten system będzie się rządzić), brak korzystania z wykazu może być uznane za brak dochowania należytej staranności co może mieć znaczenie przy sporach o prawo do odliczenia VAT.
Wejście w życie: przepisy główne od 1 września 2019 r., sankcje od 1 stycznia 2020 r.
Do regulacji o białej liście VAT MF zapowiedziało wydanie objaśnień podatkowych.
Nowelizacja ustawy o NIP – wprost zapisano w niej że od 1 września 2019 r. rachunków VAT nie trzeba zgłaszać fiskusowi (wcześniej ten pogląd był tylko nieformalnie prezentowany przez resort finansów).